Boşanma ve genel nitelikleri

Boşanma en genel tanımıyla evlilik birliğinin hakim tarafından sona erdirilmesi demektir. Boşanma davası akla gelecek diğer hukuki davalardan farklı usuller kullanılarak yürütülen davalardı. Taraflar farklı olarak sürdürdükleri yaşamı birleştirmek adına evlenmek eylemini gerçekleştirdiği gibi evlilik birliğinin sonuna yaklaşırken de yine en başında olduğu gibi boşanma eylemi sonrası hayatlarında oluşacak yenilikler gibi hukuki olarak doğacak sonuçlar da onlar açısından birer hukuki yenilik kapsamındadır.

Boşanma her ne kadar sadece bir çiftin ayrılması ve evlilik hallerinin sonlandırılması özelinde düşünülse de boşanma davası sadece iki kişi özelinde karara varılan bir dava türü değildir. Evlilik birliği sonucu doğan çocukları da kapsayan aile kavramının hukuki olarak yeniliklere ve yaşamlarındaki farklılıklara bu yazımızda değineceğiz ve aklınızdaki soruları cevaplamaya çalışacağız.

ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI

            Türk Medeni Kanununun 161 ve devamı maddelerinde düzenlenen boşanma; evlilik birliğinin sona erdirilmesidir. Evlilik birliğini sona erdirmek isteyen çiftler kanunda düzenlenen boşanma türlerinden olan anlaşmalı veya çekişmeli davalardan birini tercih ederek boşanma yönündeki taleplerini hakim önüne taşıyabilirler.

Anlaşmalı boşanma davası, tarafların boşanma gerçekleştikten sonraki şartlarını özgür iradeleriyle karşılıklı anlaşarak belirledikleri bir protokol ile evlilik birliğini sonlandırmak üzere açılan bir dava türüdür.

Türk Medeni Kanununun 166/III maddesinde düzenlenen anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için kanunda belirli şartlar düzenlenmiştir. Bu şartlara değinecek olursak,

• Evlilik ilişkisi en az 1 yıl sürmelidir.

Evlilik ilişkisinden kasıt resmi memur önünde evlenme akdinin gerçekleştiği andan itibaren 1 yılın geçmesidir. Bu sebeple 1 yıldan kısa süren evliliklerde boşanma davası yoluna anlaşmalı olarak gidilemeyecektir.

• Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için ya taraflardan her ikisi de beraber anlaşmalı boşanma talebiyle mahkemeye başvurmalı ya da eşlerden birinin açtığı boşanma davasını diğer eş kabul etmelidir.

Eşlerin ortak bir dilekçeyle mahkemeye başvurmaları halinde boşanma anlaşmalı halde açılabileceği gibi eşlerden birinin tek başına açtığı boşanma davasında davalı eşin tüm talepleri kabul etmesi halinde de dava anlaşmalı boşanma davasına dönecektir. Aynı zamanda taraflardan birinin çekişmeli olarak açtığı boşanma davasında, dava devam ederken, tarafların anlaşmalı boşanma protokolünü mahkemeye sunmaları ya da anlaştıkları hususları mahkeme zaptına geçirtmeleri ile de çekişmeli olarak açılan boşanma davası, anlaşmalı boşanma davasına dönüşebilir.

• Tarafların hâkim huzurunda boşanma iradelerini açıklamaları gerekmektedir.

Her iki taraf da vekil aracılığıyla temsil edilse dahi anlaşmalı boşanma talebinde bulunabilecek olan kişiler tarafların bizzat kendileridir. Tarafların anlaşmalı boşanma yönündeki iradelerini hakimin önünde, özgür iradeleriyle, açıklamaları gerekmektedir.

• Anlaşmalı “talebinde bulunacak çiftlerin, boşanma sonucunda oluşacak yeni koşullar için (nafaka, maddi-manevi tazminat, varsa çocuk veya çocukların velayeti gibi) protokolde yer alan hususlar hakkında anlaşmaları ve hakimin de tarafların protokolde kararlaştırdıkları koşulları uygun bulması gerekmektedir.